040 – 238 05 10
De ‘Wet Huis voor Klokkenluiders’ die vanaf 1 juli 2016 geldt, heeft als doel het onderzoek naar misstanden binnen organisaties mogelijk te maken en melders van misstanden te beschermen. Als een werknemer het vermoeden heeft dat binnen de organisatie waar deze werkt of gewerkt heeft sprake is van een misstand, kan dit gemeld worden; intern bij werkgever of extern bij het Huis voor Klokkenluiders (HvK) – de advies- en onderzoeksinstantie die hier over gaat.
Wanneer melden? Een melding van een misstand kan worden gemaakt indien een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden bestaat. Er is sprake van een misstand als het maatschappelijk belang in het geding is door onbehoorlijk handelen of nalaten, bijvoorbeeld in geval van fraude of gevaar voor volksgezondheid, veiligheid of milieu.
Wie kunnen melden? Werknemers kunnen melding doen. Het werknemersbegrip moet in deze zin ruim worden opgevat, zo kunnen werknemers ook bij hun ex-werkgever een melding doen.
Bij wie? In 1e instantie intern. Het uitgangspunt is dat de melding eerst bij de werkgever wordt gemaakt. Indien u als werkgever meer dan 50 werknemers in dienst hebt, bent u verplicht een interne klokkenluidersregeling te hebben in de organisatie. Hierin dient u op te nemen hoe met de melding wordt omgegaan. In 2e instantie extern. Indien de gemelde (vermoedelijke) misstand niet naar behoren is behandeld kan de werknemer bij het HvK terecht. Wanneer het doorlopen van een interne procedure in redelijkheid niet kan worden verlangd kan de werknemer direct bij het HvK een melding maken.
Bescherming? Bij het HvK wordt de melder beschermd door een geheimhoudingsplicht die geldt ten aanzien van de melding van de klokkenluider. De melder mag daarnaast niet in zijn rechtspositie worden benadeeld door zijn werkgever. Deze mag zijn werknemer dus niet zomaar ontslaan of op een andere wijze benadelen.
Vaak is in het arbeidscontract van werknemer een geheimhoudingsbeding opgenomen. Daarnaast is deze gehouden tot goed werknemerschap, inhoudende loyaliteit en discretie tegenover zijn werkgever. De melder dient dus een afweging te maken tussen het maatschappelijk belang van de samenleving bij openbaarmaking van de misstanden en het belang van werkgever bij geheimhouding van bedrijfsgevoelige informatie. Voor u als werkgever wordt het belang van het geheimhoudingsbeding dus steeds groter.
Europa Sinds kort is er een Europese regeling voor ‘whistleblowers’. Het Europees Parlement stemde eerder dit jaar in Straatsburg voor het plan een onafhankelijk orgaan op te richten. De Europese Commissie heeft 17 maart jl. een anoniem klokkenluidersinstrument geïntroduceerd. Door middel van een elektronisch loket kunnen mededingingsinbreuken en kartelvorming worden opgespoord waarbij de anonimiteit van de klokkenluider gewaarborgd blijft.
Heeft u als werkgever of werknemer advies nodig over dit onderwerp, of bent u gewoon geïnteresseerd? Met vragen kunt u altijd terecht bij één van onze advocaten.