Hoe stel ik mijn erfdeel veilig ten opzichte van mijn stiefouder?

Wanneer een van uw ouders overlijdt, kan het zijn dat hij/zij nog een partner (uw stiefouder) achterlaat. U krijgt dan in de meeste gevallen een geldvordering op uw stiefouder ter hoogte van de waarde van uw erfdeel. Deze wordt voor u pas opeisbaar wanneer uw stiefouder overlijdt, als hij/zij in de schuldsanering belandt of failliet verklaard wordt. Tegen die tijd is de erfenis wellicht al lang op. Kunt u dan eerder helemaal niets doen om uw erfdeel alvast veilig te stellen? Het is niet (altijd) eenvoudig, maar als kind heeft u soms wel wat mogelijkheden om uw positie ten opzichte van uw stiefouder te versterken na het overlijden van uw vader of moeder.

Openstaande nalatenschap vooroverleden ouder?

Het eerste wat zich zeker loont om te onderzoeken, is of u aanspraak kunt maken op uw vordering uit de nalatenschap van uw eerste ouder als die tijdens het huwelijk van uw ouders is vooroverleden. Dit is iets wat vaak niet gerealiseerd wordt als de eerste ouder lang geleden is overleden en de tweede ouder daarna hertrouwd is. Een vordering uit een nalatenschap van een vooroverleden ouder is namelijk opeisbaar geworden met het overlijden van uw andere ouder en heeft in zijn/haar nalatenschap juist voorrang. Die vordering kunt u dus altijd opeisen, ook als uw ouder daarna hertrouwd is met uw stiefouder.

Veiligstellen middels goederen

Uw stiefouder is in veel gevallen verplicht om goederen uit de nalatenschap aan u over te dragen, die bij elkaar opgeteld maximaal de waarde hebben van de geldvordering die u als kind hebt gekregen. Hiermee wordt gewaarborgd dat familiestukken veilig blijven en niet zomaar verdwijnen. Uw stiefouder krijgt wel een vruchtgebruik waardoor hij/zij de goederen mag blijven gebruiken tot overlijden. U krijgt fysiek dus (nog) niets, maar u bent er ook zeker van dat deze goederen niet verdwijnen of verkocht worden omdat u al eigenaar bent. Dat kan ik sommige gevallen al een hele geruststelling zijn.

Beslag

Het leggen van beslag voor een vordering is nieuw in het erfrecht. Hiermee zorgt u voor zekerheid tot uitbetaling wanneer uw stiefouder overlijdt omdat het deel waar u beslag op legt niet meer beschikbaar is voor uw stiefouder. Er zijn wel strenge eisen voor het leggen van beslag omdat het inperken van dit recht alleen onder bijzondere omstandigheden kan:

1. uw stiefouder moet genoeg geld hebben om van te leven zonder het deel waar beslag op ligt;
2. u moet een goede reden hebben voor het leggen van beslag; en
3. u moet kunnen aantonen dat uw stiefouder het geld gaat opmaken en dat zulks onrechtmatig jegens u is. 

Legitieme portie

Het inroepen van een legitieme portie is een vordering op de nalatenschap van uw ouder ter hoogte van de helft van waar u normaal recht op zou hebben. Het inroepen hiervan heeft enkel zin als er een testament is opgesteld waarin niet staat dat een legitieme portie slechts opeisbaar is bij overlijden van een stiefouder. In sommige gevallen kunt u dus hierdoor al direct aanspraak maken op geld door een beroep te doen op uw legitieme portie, maar dan zult u wel genoegen moeten nemen met de helft (en dus afstand moeten doen van het meerdere).

Conclusie

Kortom, er zijn verschillende manieren om uw erfdeel veilig te stellen maar het is allemaal niet heel eenvoudig en sommige keuzes hebben verstrekkende consequenties. Voor meer informatie hierover of advies over uw specifieke situatie kunt u gerust opnemen met onze specialisten. Wij helpen u dan graag verder!