Afspiegelingsbeginsel: wanneer is een functie onderling uitwisselbaar?

Als er ontslag wordt aangevraagd op bedrijfseconomische gronden zal een werkgever op basis van het afspiegelingsbeginsel moeten beoordelen welke werknemer voor ontslag in aanmerking komt.

 

Is sprake van unieke of uitwisselbare functies?

 

Allereerst is dan van belang om te beoordelen of er sprake is van een unieke functie of dat de functie onderling uitwisselbaar is. In het kader van het afspiegelingsbeginsel hoeft er immers alleen maar afgespiegeld te worden bij onderling uitwisselbare functies.

 

Welke elementen bepalen of een functie uitwisselbaar is?

 

Hoe bepaal je nu of functies onderling uitwisselbaar zijn? Daarbij spelen de navolgende elementen in onderlinge samenhang bezien, een belangrijke rol:

• functie-inhoud;

• vereiste kennis;

• vaardigheden en competenties;

• tijdelijke of structurele aard van de functie;

• niveau van de functie;

• beloning van de functie;
   

De rechter laat echter vaak ook andere omstandigheden meewegen zoals bij voorbeeld de lengte van de overdrachtstijd, hoewel dit criterium in de wettelijke regelgeving is geschrapt.

 

Beloning is vaak cruciaal

 

Hoewel alle elementen in samenhang moeten worden bezien is “beloning” de belangrijkste. Indien er tussen twee of meer functies sprake is van een verschil van 1 salarisschaal of meer dan is dit al een aanwijzing dat geen sprake is van onderlinge uitwisselbaarheid.

Naast beloning is ook van belang of een functie in deeltijd of op een specifieke dag wordt uitgeoefend. De expliciete taakomschrijving moet dan de doorslag geven. Indien bepaalde orders alleen maar op woensdag kunnen worden verwerkt dan zal de orderverwerker die niet op woensdag werkzaam is niet onderling uitwisselbaar zijn met de specifieke orderverwerker op woensdag.

 

 

De functiebeschrijving is leidend

 

Hoewel rechters in de praktijk regelmatig kijken naar de feitelijke werkzaamheden die door de betreffende medewerkers worden verricht, is de functiebeschrijving het uitgangspunt voor het vaststellen van de uitwisselbaarheid van functies. Een werknemer die dan ook al langere tijd feitelijk een andere functie bekleedt, kan dan ook zomaar (moeten) worden meegenomen bij de afspiegeling.

 

 Mocht u te maken krijgen met een ontslag op bedrijfseconomische gronden of overwegen een dergelijke procedure te starten, neem dan contact met ons kantoor op zodat we samen kunnen kijken in hoeverre er afspiegeling binnen de functies moet plaatsvinden. Op dit manier kan voorkomen worden dat de verkeerde persoon voor ontslag wordt voorgedragen! Hoewel de regels objectief moeten worden toegepast, maakt het in de praktijk namelijk vaak veel uit hoe de argumenten worden overgebracht.