WIJZIGING WETGEVING INZAKE DE TURBOLIQUIDATIE

Binnenkort komen er strengere voorwaarden te gelden voor de zogenaamde turboliquidatie van rechtspersonen, zoals een besloten vennootschap of stichting. Op 14 maart 2023 heeft de Eerste Kamer namelijk het wetsvoorstel Tijdelijke wet transparantie turboliquidatie aangenomen. Deze wet is tijdelijk van aard en wordt in eerste instantie voor een periode van twee jaar ingevoerd, met de mogelijkheid tot verlenging. Wanneer de wet in werking zal treden, is op het moment van dit schrijven nog niet bekend maar verwacht wordt dat het op korte termijn zal zijn.

Achtergrond en doel van de wet

Een turboliquidatie is een snelle en eenvoudige manier om een rechtspersoon, waaronder bijvoorbeeld een besloten vennootschap, te ontbinden. Deze wijze van liquideren kan plaatsvinden wanneer de vennootschap geen baten meer heeft, maar er nog wel schulden bestaan. Een effectieve en goedkope manier om afscheid te nemen van slapende rechtspersonen. Maar de afgelopen jaren is gebleken dat deze route veel misbruikt wordt. Een kwaadwillende hoeft de vennootschap immers alleen maar “leeg te schudden” zodat er geen baten meer zijn, om vervolgens de aandeelhoudersvergadering de beslissing te laten nemen om per direct de besloten vennootschap te ontbinden, en zonder dat verdere verantwoording afgelegd hoeft te worden. Schuldeisers hebben hierdoor het nakijken, wat inmiddels heeft geleid tot vele procedures tegen bestuurders van dergelijke geliquideerde vennootschappen. Soms met succes, maar veelal niet. Het doel van de wet is dan ook om de transparantie bij turboliquidatie te verbeteren in een poging voormeld misbruik tegen te gaan.

Deponerings- en verantwoordingsverplichting

Wat moet het bestuur straks doen als zij de vennootschap wil liquideren? Het (voormalig) bestuur wordt verplicht om binnen veertien dagen na ontbinding een aantal (financiële) stukken te deponeren bij het handelsregister van de Kamer van Koophandel, zoals:

1. Een balans en een staat van baten en lasten over het boekjaar van ontbinding
2. Een schriftelijke opgave van redenen voor het ontbreken van baten en, indien van toepassing, de redenen voor het onbetaald laten van schuldeisers
3. Een slotuitdelingslijst indien voorafgaand aan de ontbinding activa te gelde zijn gemaakt en de opbrengsten zijn verdeeld, en
4. De jaarrekeningen over de boekjaren voorafgaand aan de ontbinding indien daarvoor een wettelijke plicht tot openbaarmaking bestaat (indien van toepassing inclusief een accountantsverklaring).

Na deponering dient het (voormalig) bestuur schriftelijk mededeling te doen aan de schuldeisers. Niet-nakoming van bovengenoemde verplichtingen wordt strafbaar gesteld in de Wet op de economische delicten. Voor schuldeisers zou het zo het beter mogelijk moeten worden om op basis van de geopenbaarde informatie te beoordelen of er grond en bewijs is voor een vordering op basis van bestuurdersaansprakelijkheid, of om de liquidatie aan te vechten omdat de vennootschap toch nog baten zou hebben. De vraag is echter of dit een reëel scenario is: fraudeurs zullen de stukken die hiervoor worden genoemd onder 1 t/m 3 ook vrij eenvoudig kunnen verzinnen en voor schuldeisers zal het erg lastig zijn om dit dan aan te tonen. Bovendien is het nog steeds aan schuldeisers om gerechtelijke actie te ondernemen, met alle daarmee gepaard gaande kosten van dien, tegen de geliquideerde rechtspersoon en/of haar voormalig bestuurder(s).  

Bestuursverbod

Daarnaast kan de rechtbank op verzoek van het Openbaar Ministerie een bestuursverbod opleggen aan het (voormalig) bestuur. De vraag is echter of dit een effectieve sanctie zal blijken gezien het beperkte aantal bestuursverboden dat de afgelopen jaren is opgelegd.