040 – 238 05 10Stel dat u als opdrachtgever in de uitoefening van uw beroep of bedrijf een overeenkomst van opdracht aangaat, waarbij personeel van de opdrachtnemer ter beschikking wordt gesteld (denk bijvoorbeeld aan een uitzendbureau), of u sluit een aannemings-overeenkomst waarbij de opdrachtnemer/aannemer gebruik maakt van eigen personeel of het personeel van de onderaannemer. In die situaties, kan sinds 1 juli 2015 al het personeel in die keten bij u aankloppen indien zij niet of te weinig betaald worden door hun werkgever. Door de Wet Aanpak Schijnconstructies (hierna ‘WAS’) is er namelijk een vergaande ketenaansprakelijkheid in het leven geroepen.
Voorheen gold er enkel een inleenaansprakelijkheid voor het minimumloon. Nu is dit uitgebreid tot een ketenaansprakelijkheid waarbij iedere opdrachtgever in de keten aansprakelijk gesteld kan worden door een werknemer voor niet alleen het minimumloon, maar óók voor het cao-loon of het overeengekomen loon.
Bent u dus een opdrachtgever en zijn er ergens onderin de keten (bijvoorbeeld bij de onder-onderaannemer) misstanden met betrekking tot betaling van personeel, dan kan dit uiteindelijk op uw bord terecht komen. En dit terwijl u nergens van af wist!
Het gaat hier te ver om de WAS in detail uiteen te zetten. In grote lijnen geldt dat een werknemer eerst zijn werkgever en diens opdrachtgever moet aanspreken alvorens de volgende, bovengelegen schakel in de keten aangesproken kan worden. Er zijn echter ook situaties waarbij een werknemer direct kan doorpakken naar een hoger gelegen opdrachtgever. Ontvangt u bijvoorbeeld een quasi-nonchalant opgestelde brief van een werknemer met het verzoek om binnen 2 weken de namen en adresgegevens kenbaar te maken van de naast hogere en lagere schakel in de keten (inclusief de hoofdopdrachtgever), dan volgt uit de WAS dat de niet beantwoording daarvan leidt tot directe aansprakelijkheid voor het achterstallig loon.
Escapes? Ja, als u kunt aantonen dat u niet verwijtbaar heeft gehandeld.
Kom daarom tot een protocol hoe om te gaan met inlening van arbeidskrachten, zowel bij de aanbesteding als bij complicaties, met het oog op de WAS. Vergewis u ervan dat de offerte van de opdrachtnemer reëel is, neem in het contract een bepaling op dat de opdrachtnemer de wettelijke en overeengekomen arbeidsvoorwaarden moet naleven, vul het aan met een contractueel recht op controle, een ketting- en boetebeding, en bepaal dat niet naleving een grond voor ontbinding vormt. Eis van de opdrachtnemer dat deze openheid geeft over diens onderaannemers zodat u daar ook controle op kan uitoefenen. Gebruik alleen uitzendbureaus met een NEN4400-01 keurmerk (NEN 4400-02 voor buitenlandse uitzendbureaus). En als er signalen komen dat er iets mis is ergens in de keten (de vakbond klopt bijvoorbeeld op de deur …) pleeg dan inspanningen om de problemen op te lossen (voer controles uit, zet de ondergelegen schakels in de keten aan tot naleving, bemiddel). Neem het serieus want voor u het weet, wordt uw naam in de media in verband gebracht met uitbuiting van personeel.
Zie bijvoorbeeld:
http://www.rtlnieuws.nl/economie/home/fnv-stelt-bouw-opdrachtgevers-aansprakelijk-wegens-uitbuiting
S