De uitfasering van het pensioen in eigen beheer

Wat is pensioen in eigen beheer?

Wanneer een DGA minimaal 10% van de aandelen bezit, mag zijn eigen B.V. optreden als pensioenverzekeraar. De DGA hoeft voor zijn pensioen derhalve geen externe pensioenverzekeraar in te schakelen, maar houdt dit “in eigen beheer”.

 

Hoewel het voor een DGA interessant kan zijn om zijn pensioen in eigen beheer te houden, kleven er zeker ook risico’s aan. Zo loopt de DGA – met name wanneer het financieel minder gaat met de onderneming – het risico dat hij op papier een mooi pensioen opbouwt, maar uiteindelijk niets uitgekeerd krijgt, omdat het is geïnvesteerd in de onderneming.

 

Door de complexiteit van de wet- en regelgeving, is het pensioen in eigen beheer ook bijzonder arbeidsintensief voor de belastingdienst.

 

Het einde van het pensioen in eigen beheer

Op 8 maart 2017 heeft de wetgever besloten dat de DGA vanaf 1 juli 2017 geen nieuwe pensioenaanspraken meer mag opbouwen in eigen beheer. De DGA heeft drie opties ter zake de reeds in eigen beheer opgebouwde pensioenaanspraken.

 

1. In de eerste plaats kan de DGA deze pensioenaanspraken laten voor wat ze zijn. Vanaf 1 juli 2017 vindt dan geen pensioenopbouw meer plaats in eigen beheer, maar de tot 1 juli 2017 opgebouwde rechten blijven een verbintenis van de vennootschap;

2. Tevens kan de DGA besluiten om de tot 1 juli 2017 opgebouwde pensioenaanspraken fiscaal gunstig af te kopen;

3. Wanneer de DGA het pensioen in eigen beheer wél wil beëindigen maar niet de liquide middelen heeft of deze niet wil gebruiken om zijn pensioen af te kopen (en dus geen gebruik wil maken van optie 2), dan bestaat de mogelijkheid om de fiscale balanswaarde van de pensioenvoorziening om te zetten in een oudedagsverplichting.

 

Let op de positie van uw (ex)partner!

Hoewel de drie opties erg overzichtelijk lijken, zal de keuze ertussen in de praktijk toch niet altijd heel gemakkelijk zijn. Veel hangt af van de persoonlijke omstandigheden van de DGA en zijn vennootschap.

 

Dit geldt in het bijzonder voor DGA’s met een (ex)partner; de te maken keuze zal immers ook de positie van de (ex)partner beïnvloeden.

 

Zo dient onder meer rekening te worden gehouden met het navolgende:

 

1. Bij omzetting van het pensioen in eigen beheer in een oudedagsverplichting (optie 3) moet erover worden nagedacht wat er met de oudedagsverplichting gebeurt na het overlijden van de DGA. Anders dan pensioenuitkeringen komt de oudedagsverplichting niet automatisch toe aan de partner. Deze uitkeringen komt in principe toe aan de erfgenamen. Wellicht zal een testament moeten worden gemaakt of aangepast.

2. Omdat afkoop (optie 2) en omzetting (optie 3) van het pensioen in eigen beheer mogelijk invloed hebben op de pensioenaanspraken van de (ex)partner, moet deze hiermee akkoord gaan middels ondertekening van de informatieformulieren richting de belastingdienst;

3. Wanneer de (ex)partner akkoord gaat met afkoop (optie 2) of omzetting (optie 3), kan dit betekenen dat hij of zij ook afstand doet van een deel van zijn of haar aanspraken op partnerpensioen. Afhankelijk van het huwelijksvermogensrecht moet de (ex)partner gecompenseerd worden om te voorkomen dat er sprake is van een schenking.

 

Wanneer moet de keuze worden gemaakt?

Tot uiterlijk 31 december 2019 kunnen de DGA en diens onderneming besluiten om voor optie 2 of 3 te kiezen. Wanneer de DGA en zijn vennootschap voor één van deze opties kiezen, dienen zij de belastingdienst daar uiterlijk één maand na de keuze over te informeren, middels een daartoe beschikbaar gesteld document.

 

Indien en zolang niet uitdrukkelijk voor één van deze twee opties wordt gekozen, wordt ervan uitgegaan dat de DGA en diens vennootschap voor optie 1 kiezen.

 

De overeenkomst tussen de vennootschap en de DGA

Wanneer de DGA en zijn vennootschap zich aan het nieuwe fiscale regime hebben aangepast, is dat nog niet automatisch gebeurd met hun onderlinge afspraken. Deze moeten nog afzonderlijk worden gewijzigd.

 

Zo moet de opbouw van pensioen in eigen beheer inmiddels zijn beëindigd. Wanneer dat onverhoopt nog niet is gebeurd, dient dat dan ook alsnog per omgaande te geschieden. Dit moet worden besloten door de algemene vergadering van aandeelhouders.

 

Tevens dient de pensioenbrief (waarin de pensioentoezeggingen aan de DGA vastliggen) te worden aangepast.

 

Let op de driepartijen-constructie

 

Waar de DGA en zijn vennootschap het over het algemeen snel eens zullen zijn over de gewenste route, kan de (ex)partner een tegengesteld belang hebben.

 

Ter bescherming van die rechten dient de (ex)partner in sommige gevallen niet alleen akkoord te gaan met afkoop (optie 2) of omzetting (optie 3) van het in eigen beheer opgebouwde pensioen, maar ook met de aanpassing van de toekomstige pensioenopbouw naar het huidige fiscale regime. Om te voorkomen dat hierover later discussies ontstaan, wordt aangeraden om de (ex)partner de notulen van het betreffende AVA-besluit voor akkoord te laten ondertekenen.

 

Waar staatssecretaris Wiebes verwacht dat de (ex)partners hun medewerking niet zullen weigeren, omdat zij daarbij in zijn ogen geen belang zouden hebben, is het zeer de vraag of deze inschatting steeds correct zal zijn. De tijd zal dat leren…

 

Wanneer u over de uitfasering van het pensioen in eigen beheer vragen hebt – of wanneer uw (ex)partner benodigde medewerking weigert – bespreken wij graag met u wat wij daarin voor u kunnen betekenen.