040 – 238 05 10
Veel bedrijven staan het consumenten toe om aangekochte goederen te ruilen of terug te brengen, of de overeenkomst (anderszins) te annuleren. Om die reden wordt soms wel eens uit het oog verloren dat consumenten in principe geen wettelijk geen recht hebben om te ruilen of te annuleren, al bestaan er uitzonderingen, zoals bij de koop op afstand koop (via internet, telefoon of postorder).. Dit kan tot vervelende situaties leiden, wanneer een bedrijf het consumenten niet toestaat om terug te komen op de tot stand gekomen overeenkomst en vasthoudt aan de hoofdregel: “afspraak is afspraak”.
De achtergrond van de hoofdregel
Waar het voor veel consumenten prettig is om een overeenkomst te kunnen terugdraaien, hebben bedrijven juist belang bij zekerheid. Zij stemmen hun agenda en activiteiten daar immers op af. Vooral in branches waarin sprake is van lange levertijden (denk aan de keukenbranche, badkamerspecialisten, meubelwinkels, etc.) kunnen consumenten vaak niet zomaar terugkomen op gemaakte afspraken.
Annuleringskosten
Een groot aantal bedrijven in die branches staan het consumenten enkel toe om terug te komen op de gemaakte afspraken, mits de consument een vergoeding betaalt. Deze annuleringskosten bedragen vaak een (fors) percentage van de koop- en/of aanneemsom.
Zijn annuleringskosten redelijk?
Maar zijn die kosten wel redelijk? Wanneer de kosten onredelijk zijn, hoeven consumenten de annuleringskosten namelijk niet te betalen. Zij genieten daarvoor bijzondere bescherming.
In zijn algemeenheid kan niet worden aangegeven of annuleringskosten redelijk zijn. Dit hangt namelijk af van alle omstandigheden van het geval, zal een jurist standaard antwoorden.
In dit kader wordt verwezen naar het navolgende voorbeeld: wanneer u een badkamer “koopt” van (zeg) € 20.000,- zult u het vermoedelijk onredelijk vinden wanneer de badkamerspecialist aanspraak maakt op € 6.000,-, wanneer u de overeenkomst twee dagen later annuleert. Vaak is de badkamer dan nog niet besteld, zodat de inspanningen (en daarmee kosten) van de badkamerspecialist beperkt zijn. Anderzijds is dat bedrag aan de lage kant, wanneer u de badkamer 3 dagen voor plaatsing annuleert. In dat geval is de badkamer over het algemeen immers al geleverd aan de badkamerspecialist en heeft hij zijn installatie-medewerkers ook al ingeroosterd.
De uitspraken van rechters over de redelijkheid van annuleringskosten zijn dan ook casuïstisch, al lijken de ondernemers over het algemeen (iets) vaker in het gelijk te worden gesteld.
De uitzondering: de overeenkomst van opdracht
Bij overeenkomsten van opdracht speelt deze discussie over de redelijkheid van annuleringskosten evenwel in het geheel niet. Uit het feit dat de wet niet alleen bepaalt dat een consument een overeenkomst van opdracht te allen tijde mag opzeggen, maar tevens voorschrijft dat van dit recht niet mag worden afgeweken, wordt door rechters afgeleid dat opdrachtnemers bij een tussentijdse beëindiging van de overeenkomst nooit aanspraak kunnen maken op een annuleringsvergoeding ter zake toekomstige werkzaamheden.
Wanneer een bedrijf bij de tussentijdse beëindiging namelijk aanspraak zou kunnen maken op een annuleringsvergoeding, zou dat het recht van consumenten uithollen om de overeenkomst op te mogen zeggen. Veel consumenten zouden zich dan – met het oog op de kosten – vermoedelijk gedwongen zien om de overeenkomst voort te zetten, terwijl de wet nu juist wil dat zij te allen tijde kunnen opzeggen.
Een groot aantal bedrijven (met een opvallend groot aantal onderwijsinstellingen, waaronder personal trainers van sportscholen) is de afgelopen periode om die reden in het ongelijk gesteld toen zij in rechte aanspraak maakten op een dergelijke annuleringsvergoeding ter zake misgelopen toekomstige werkzaamheden.
Voor de goede orde wordt benadrukt dat de opdrachtgevers wél de vergoeding verschuldigd blijven voor de werkzaamheden die de opdrachtnemer ten tijde van de opzegging reeds heeft uitgevoerd. Met de opzegging van een overeenkomst van opdracht kan een consument dan ook niet uitkomen onder zijn betalingsverplichting ter zake de diensten die ten tijde van de opzegging reeds waren geleverd.
Vragen?
Heeft u advies nodig naar aanleiding van dit artikel of bent u gewoon geïnteresseerd? Met vragen kunt u terecht bij onze advocaten.